Requiem dla męczenników hitlerowskich obozów koncentracyjnych: maja 2009

środa, 20 maja 2009

Czas Patriotów cz. 6

BUCHALIK PAWEŁ,
Urodzony 8.09.1922 r. w Gotartowicach k.Rybnika, syn Józefa i Marii z d. Reclik. Harcerz XIII Drużyny Harcerzy im. Henryka Sienkiewicza – zastępowy. Od początku okupacji hitlerowskiej działał w ruchu oporu w sztabie kierowniczym PTOP, kierował akcją pomocy dla rodzin uwięzionych Polaków (zasiłki pieniężne, karty żywnościowe i odzieżowe – zdobywane nielegalnie w urzędach). Ze składek i sprzedaży znaczków, około sto rodzin otrzymywało zasiłki miesięczne. W wyniku częściowego rozpracowania struktur organizacji przez Gestapo, aresztowany w nocy z dnia 22 na 23.05.1942 r., przetransportowany do KL Auschwitz.
Dnia 27.07.1942 r. przewieziony wraz z Franciszkiem do Gotartowic i tam powieszony w publicznej egzekucji.

Czas patriotów cz. 5

BUCHALIK FRANCISZEK,
Urodzony 15.07.1922 r. w Gotartowicach k.Rybnika, syn Wilhelma i Franciszki z d. Dziwoki. Po ukończeniu szkoły powszechnej, pracował u gospodarza w Szczejkowicach, gdyż w rodzinie było dziewięcioro dzieci, a ojciec przez kilka lat nie miał pracy. Harcerz XIII Drużyny Harcerzy im. Henryka Sienkiewicza w Gotartowicach. Z wychowania w drużynie harcerskiej jak i domu rodzinnym, wyniósł głęboką miłość do Polski. Podczas okupacji hitlerowskiej – Arbeitsamt skierował go do pracy przy budowaniu fabryk zbrojeniowych nad Kanałem Gliwickim, gdzie równocześnie bardzo zaangażował się w działalność ruchu oporu. Współorganizował PTOP w Gotartowicach, był zastępca dowódcy – odpowiedzialny za dywersję. Pracując więc przy budowach fabryk zbrojeniowych nad Kanałem Gliwickim, wykorzystywał różne sposobności do zadawania strat Niemcom. By uniknąć podejrzeń i niepotrzebnych ofiar, starał się nadawać sabotażowi charakter naturalnych awarii np. samoczynne zwarcie instalacji elektrycznej, zrywanie przewodów telekomunikacyjnych w czasie wichury i śnieżycy, przegrzewanie silników, zamrażanie lub zatykanie rur, którymi tłoczono beton. W taki sam sposób postępowali konspiratorzy z PTOP w hucie „Silesia”, na kopalniach i w innych zakładach przemysłowych. W wyniku rozpracowania struktur PTOP przez Gestapo, aresztowany 23.05.1942 r. i więziony przez kilka dni w KL Auschwitz, a następnie 27.07.1942 r. powieszony w egzekucji publicznej w Gotartowicach.

Patrioci z PTOP w Gotartowicach ...

Obok tak znaczących organizacji konspiracyjnych jak: POP (Polska Organizacja Powstańcza), SZP (Siła Zbrojna Polska), założona została początkiem 1940 r. organizacja podziemnego ruchu oporu PTOP – utworzona przez harcerzy XIII Drużyny im. Henryka Sienkiewicza i powstańców śląskich z Gotartowic, a dowódcą PTOP był Alojzy Frelich. Drużynowym XIII Drużyny i jej opiekunem był nauczyciel miejscowej szkoły Józef Koprowski, zaś przyjacielem i równie wielkim opiekunem harcerzy był kierownik szkoły - Piotr Korgul, były legionista. Niemniej, bardzo czynnie angażowali się w pomoc i różnego rodzaju przedsięwzięcia harcerzy ich ojcowie - dawni powstańcy, matki oraz rodzeństwo.
Do wspomnianej XIII Drużyny Harcerzy należeli: Franciszek, Paweł i Ernest Buchalikowie, Jan Emrych, Paweł Holek, Paweł Juraszczyk, Bolesław Kocztorz, Sylwester Kula, Paweł Podleśny, Walenty Sojka, Bolesław Śpiewok oraz Edward Korduła i Benedykt Stajer.

Przepojeni patriotyzmem młodzi ludzie, jakże wierni złożonemu Przyrzeczeniu Harcerskiemu:
Mam szczerą wolę całym życiem
pełnić służbę Bogu i Polsce
nieść chętną pomoc bliźnim
i być posłusznym Prawu Harcerskiemu

Okazywali dowód niesamowitego męstwa i odwagi, gdy trzeba było zmierzyć się z okupantem hitlerowskim który zniewolił Ich Ojczyznę. Nie bacząc na przeważającą siłę wroga, stanęli z nim do walki – płacąc za to najwyższą cenę – oddając życie.

Niestety, organizacja PTOP została zdekonspirowana i w nocy z 22 na 23.05.1942 r. gestapo w tzw. „pierwszym uderzeniu” przeprowadziło rewizję w domach głównych działaczy, aresztowało 15 mężczyzn i chłopców oraz 3 kobiety, których przesłano do obozu koncentracyjnego – KL Auschwitz. Gdy gestapowcy weszli do domu Pawła Holka, zostali ostrzelani z broni krótkiej, więc podczas wymiany strzałów Paweł Holek został zabity. W „drugim uderzeniu” aresztowano dalsze 72 osoby, także przewiezione do KL Auschwitz.
Dnia 27.07.1942 r. Franciszka i Pawła Buchalików przywieziono karetkami więziennymi z KL Auschwitz do rodzinnych Gotartowic, spędzono pod terrorem okoliczną ludność i w celu zastraszenia Polaków – w egzekucji zbiorowej powieszono obu młodych harcerzy!
Franciszek, już z pętlą na szyi zawołał: Jeszcze Polska nie zginęła!

Dwaj dzielni harcerze zginęli w egzekucji publicznej, część z nich zginęła w dniu 7.08.1942 r. przez rozstrzelanie, inni ginęli - uśmiercani przez nieludzkie warunki panujące w obozie.

piątek, 1 maja 2009

Refleksja 5

Pamięć o męczennikach okresu okupacji hitlerowskiej - okazywana sercem, nie zaś sloganami!
Zaproszony przez Panią Burmistrz Miasta Rydułtowy, uczestniczyłem 30 kwietnia 2009 r. w uroczystości poświęconej pamięci Jana Margicioka i Leopolda Hałaczka - harcmistrzy i żołnierzy ZWZ/AK, którzy zginęli z rąk hitlerowskich oprawców. Margiciok zginął rozstrzelany w KL Auschwitz, natomiast Hałaczek powieszony w egzekucji zbiorowej (publicznej) w Kocierzu Moszczanickim. Zajmując się od kilku już lat upamiętnianiem losów tysięcy byłych więźniów obozów koncentracyjnych, jakże wyczulony jestem na tego typu gesty serdeczności okazywane tym – którzy jak mało kto na pamięć zasługują.
Jak cenna jest tak okazywana inicjatywa przerodzona w tradycję w Rydułtowach, by męczeństwo córek i synów rydułtowskiej ziemi, było odpowiednio czczone.
Stąd, przekazuję najserdeczniejsze wyrazy podziękowania dla Pani Burmistrz oraz Komitetu Organizacyjnego uroczystości jw. w Rydułtowach. Czynię to w imieniu własnym i tych o których piszę. Oni nie mogą się upomnieć o należną im pamięć! Natomiast pamięć ta dotyczy członków ruchu oporu z okresu okupacji hitlerowskiej – nie o głośnych nazwiskach i powielanych przy byle okazjach, ale tej wielkiej rzeszy prostych ludzi, którzy gdy tego potrzebowała zniewolona Ojczyzna, bez wahania stanęli w jej obronie, przeważnie oddając życie w tej walce.

Pamięci Męczenników obozów koncentracyjnych z lat 1939-1945 ....

OD AUTORA

Poświęcili się, by walczyć o wyzwolenie kraju spod hitlerowskiej okupacji i terroru. Za ten patriotyczny odruch, osadzeni zostali w obozach koncentracyjnych, doznali cierpień, by i tak w końcu zginąć w różnych okolicznościach z rąk SS-owskich oprawców. Nie mają mogił. Ich prochy rozrzucono na trerenach przyległych do obozu KL Auschwitz. Część spłynęła nieco dalej – niesiona nurtem rzeki Soły, gdyż do rzeki tej wsypywano również część popiołów z krematorium. I tak przyobozowa ziemia i rzeka stała się miejscem Ich wiecznego spoczynku.
Składam skromne, lecz należne Im słowa wdzięczności za okazane bohaterstwo, poświęcenie się dla Ojczyzny, mężną postawę w trakcie tortur, by po latach, chociaż w taki sposób okazać należną Im pamięć. Gdy Ojczyzna wezwała Ich w potrzebie, stanęli zwarci w jednym szeregu, niezależnie od wojskowych stopni – szeregowi i oficerowie, byli powstańcy oraz osoby cywilne.
Były więzień KL Auschwitz Wojciech Kawecki, tak wyjaśnia powód spisania swych wspomnień:
„Cokolwiek by się pisało, czy powiedziało (...), będą to tylko słowa, słowa nieproporcjonalne do tego wszystkiego, czym był Oświęcim. Zdając sobie sprawę ze słuszności tego oczywistego dla nas byłych więźniów stwierdzenia, chcę przekazać jak najbardziej wiernie każdy fakt i każde odczucie czy myśli (...) my wszyscy, którzy przetrwaliśmy, mamy obowiązek przypominać i ostrzegać, obojętnie w jakiej formie, przed tym wszystkim, co było i co nigdy nie powinno się powtórzyć. Ostrzegać w ten sposób, by słowa stały się pragnieniem i szczerym dążeniem całej ludzkości. Bo to jest testamentem Tamtych, którzy nie doczekali (wolności – przypis A. S.), i który my musimy wykonać. I właśnie Tym, którzy nie przeżyli tego wszystkiego, którzy zostali tam na placach apelowych czy „aussenkommandach”, którzy zginęli pod razami hitlerowskich oprawców, wgnieceni w błoto oświęcimskie (…), którzy zostali zabici, uduszeni, powieszeni (…), do których nie przyszła tak upragniona i tak bardzo oczekiwana wolność – Tym wszystkim poświęcam te skromne wspomnienia”[1]
Autorowi niniejszej książki, opatrzność oszczędziła tragicznych, obozowych przeżyć, podczas gdy dziesiątki tysięcy więźniów obozów koncentracyjnych, zetknęło się bezpośrednio z okrucieństwem hitlerowskiego sadyzmu. Uważam więc za swoją powinność, by „wyciągać z zakamarków” to wszystko, co dotyczy okresu, gdy funkcjonowały owe fabryki śmierci zwane inaczej Konzentrationslagrami (KL).
Myślą przewodnią jest dla mnie cytat z książki mojego wspaniałego nauczyciela Innocentego Libury[2], który pisze: „Gdy ostatni już z nich odchodzą od nas, niech te kartki przekażą nowym pokoleniom pamięć o nich i o wartościach duchowych, które wypracowali, równie cennych jak materialne skarby tej ziemi” (śląskiej ziemi – moje dopowiedzenie)
Dotychczas skupiałem się na opisywaniu wspomnień o osobach zrzeszonych w ZWZ/AK z Rybnika i tego regionu. Uważam jednak, że za mało miejsca w moich książkach poświęciłem innym działaczom ruchu oporu, gdyż obok ZWZ/AK, równie bohatersko przeciwstawiały się hitlerowskiemu najeźdźcy takie organizacje jak: Służba Zwycięstwu Polski (SZP), Polska Organizacja Powstańcza (POP), Polska Organizacja Partyzancka (POP), Polska Tajna Organizacja Powstańcza (PTOP). Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że obok prawicowego nurtu zbrojnego, walczyło i lewicowe podziemie – rewolucyjne. Zorganizowanie tego podziemia było niesłychanie trudne, ponieważ władze sanacyjne pozostawiły okupantowi dokumenty dotyczące komunistów, a z chwilą wybuchu wojny w 1939 roku, wielu działaczy lewicowych siedziało w więzieniach. Powstały więc takie organizacje jak: Gwardia Ludowa (GL), „Czerwona Pomoc”, Rewolucyjny Ruch Oporu (RRO) i inne. Członkowie tych organizacji także walczyli o wyzwolenie Polski spod okupacji hitlerowskiej.
Niektórzy z aresztowanych, za działalność w organizacjach konspiracyjnych, umierali już w pierwszych dniach po zatrzymaniu. Byli jednak i tacy, którzy dotrwali do końca funkcjonowania obozów i podobozów, wśród nich byli Ci, którzy wycieńczeni obozowymi warunkami bytu umierali już jako wyzwoleni i Ci, którzy żyją po dzień dzisiejszy. Korzystam więc z okazji, by od żyjących świadków tamtej ponurej rzeczywistości, wydobywać informacje o nich samych i o nieżyjących współwięźniach. Poszerzam także listę ofiar obozów koncentracyjnych o męczenników spoza Rybnika. Nie mogąc osobiście trafić do ich bliskich, korzystam z wszelkich dostępnych mi źródeł, w których jest wzmianka, że był więźniem KL Auschwitz, KL Mauthausen, KL Dachau itd.
Przy okazji musze się odnieść do reakcji osob, przez które przemawia wygodnictwo czy samolubstwo. Twierdzą oni, że lektura obozowa jest dla nich „za ciężka”, psuje im dobre samopoczucie. Nie chcą wracać do przeszłośći i poznawać prawdę o ludziach okrutnie skrzywdzonych przez los. Nie są w stanie wyobrazić sobie, co czuł 17-letni więzień KL Auschwitz, gdy mówił: „ .... byłem młody, zagubiony w tym piekle, a chciałem przeżyć, musiałem więc walczyć o życie na każdym kroku”!

Jest już moją obsesją, że myśli i uczucia wciąż wracają do największego cmentarzyska, jakim był KL Auschwitz. Wyobrażam sobie, jak więźniowie wycieńczeni chorobami i głodem niezależnie od panujących warunków atmosferycznych, zmagali się z nieludzką pracą. W drelichowych łachmanach wychodzili do swoich zajeć, czasami po całonocnych „stójkach” na mrozie lub w ulewnym deszczu, względnie rano wyprowadzani do pracy z bloku 11 wprost po karze „stójki” w bunkrze ciemnicy?
Może zakończenie tego typu moich dywagacji będzie nietypowe, ale posłużę się fragmentami ze zbioru cytatów o obozach zagłady autorstwa prof. dr Antoniego Kępińskiego:

„Wśród nas żyją prawdziwi bohaterowie minionej wojny, których czyny są często nie znane nawet najbliższej rodzinie”.

„Obozy zagłady odsłoniły prawdę o człowieku, której dotychczas ludzkość nie może strawić”.

„Nie wiadomo jeszcze, jaki ma być bohater naszej epoki, ale wiadomo, że ideał bohatera wojennego nie jest już pierwszoplanowy”.

*

Requiem dla męczenników hitlerowskich obozów koncentracyjnych